Dobrze działająca instalacja fotowoltaiczna o maksymalnej wydajności, w dużej mierze zależy od właściwego doboru paneli oraz inwertera. Nie mniej jednak istotny jest jej prawidłowy montaż na dachu naszego domu lub na gruncie na działce.
Fotowoltaika – montaż paneli po dokładnej analizie zacienień
Standardowe, powszechnie stosowane moduły fotowoltaiczne zbudowane są w taki sposób, że przesłonięcie jedynie części panelu drastycznie obniża jego wydajność. A ponieważ moduły łączone są szeregowo, nawet jeden panel o obniżonej wydajności powoduje mniejszy uzysk z całego systemu, w myśl zasady, że cały łańcuch jest tak mocny, jak mocne jest jego najsłabsze ogniwo.
Z tego powodu, duży nacisk powinno położyć się na to, żeby instalacja zamontowana była w taki sposób, żeby o każdej porze roku (pamiętajmy o tym, że cień pada nieco inaczej zimą niż latem!) światło docierało do niej swobodnie. Fotowoltaika działa najlepiej, jeśli ogniwa zamontowane są na jednopłaszczyznowej, południowej połaci dachowej pozbawionej jakiegokolwiek cienia z sąsiednich budynków, masztów i drzew, jednak w rzeczywistości warunki bywają bardziej skomplikowane. Szczególnie należy zwrócić uwagę na padające cienie, jeśli dach jest wielospadowy, o dużej ilości detali, które mogą poprzez zacienienie obniżać znacznie sprawność naszej instalacji.
Właściwy kąt nachylenia paneli oraz ich jakość
Jeśli zamierzamy instalować moduły na dachu naszego domu jednorodzinnego, nie zmienimy oczywiście w tym celu stopnia nachylenia dachu. Na szczęście większość konstrukcji spadowych idealnie nadaje się do montażu paneli, ponieważ odznacza się 30 – 40 % spadkiem, który w naszej szerokości geograficznej gwarantuje najlepszy uzysk.
Choć zlecając montaż ogniw profesjonalnej firmie na dachu płaskim lub gruncie nie musimy się martwić o zachowanie odpowiedniego kąta nachylenia konstrukcji (a dla własnego spokoju łatwo możemy sprawdzić przed zapłatą, czy został zachowany), o tyle zdarza się, że nieuczciwi fachowcy zamontują na naszym dachu czy gruncie panele kiepskiej jakości.
Odpowiedni dobór systemu montażowego
Kolejna kwestią, której warto poświęcić nieco uwagi jest system montażowy, czyli konstrukcja, na której instalowane są panele. Często traktowana jest ona jako element mniej istotny niż moduły czy inwerter, niesłusznie. To od systemu montażowego, jakości i odpowiednich wymiarów jego śrub, kotw i paneli, zależy bezpieczeństwo naszych ogniw podczas silnego wiatru, a także ich prawidłowa wentylacja. Certyfikowane systemy uwzględniają odpowiednie odległości panelu od powierzchni dachu, gwarantujące wystarczające dla prawidłowej pracy instalacji chłodzenie.
Właściwy dobór inwertera do ilości szeregów modułów
Profesjonalne firmy montażowe, takie jak np. Electrotile, gwarantują nie tylko dobrą jakość stosowanych paneli i inwerterów oraz systemów montażowych, ale również prawidłowe wykonanie całej instalacji. Dlatego decydując się na sprawdzonego dostawcę i montera ogniw, nie musimy martwić się o to, czy system będzie działał prawidłowo i z najlepszą możliwą wydajnością.
Niemniej jednak, jeśli nasza instalacja składa się z paneli zlokalizowanych częściowo na jednej połaci dachu, częściowo na drugiej (np. częsta lokalizacja wschód – zachód), warto zwrócić zawsze uwagę na zasadniczą kwestię – właściwy dobór inwertera. Ponieważ instalacja rozłożona na dwóch połaciach dachowych posiada dwa odrębne szeregi modułów podlegające różnym stopniom nasłonecznienia, wymaga tym samym zastosowania jednego inwertera o dwóch wejściach MPTT (więcej o MPTT przeczytasz w artykule o działaniu inwerterów solarnych) lub dwóch osobnych inwerterów z jednym wejściem MPTT każdy.
Poprawne okablowanie instalacji fotowoltaicznej
Chociaż osobie, która nie zna się na instalacjach elektrycznych dość trudno ocenić prawidłowość oprzewodowania pod względem technicznym, to jednak są pewne zasady, po zapoznaniu się z którymi każdy może ocenić instalację, choćby w zakresie zachowania przez montażystę podstawowych zasad prowadzenia przewodów czy mocowania urządzeń pracujących pod napięciem.
Po pierwsze, każda instalacja powinna sprawiać wrażenie estetycznej. Jeśli cokolwiek w tej kwestii budzi nasze zastrzeżenia, warto poradzić się fachowca. Ogólna zasada prowadzenia przewodów znana każdemu elektrykowi głosi, że przewody układa się równolegle i prostopadle do posadzki. Wyjątkiem jest prowadzenie przewodów pod skosami. Jeśli więc widzimy, że przewód prowadzony jest po przekątnej ściany, możemy z powodzeniem zażądać poprawki.
Ważne są również przepusty, czyli prowadzenie przewodów przez ściany. Zwykłe wykucie dziury przelotowej i poprowadzenie przez nią przewodu nie świadczy dobrze o elektryku. Nie wolno narażać przewodu na uszkodzenia izolacji, dlatego przepusty wykonuje się z użyciem rurek PVC lub podobnych akcesoriów.
Niedopuszczalne jest również mocowanie zwykłych przewodów do drewnianej konstrukcji dachu (nie mówiąc już o „wpychaniu” ich między konstrukcję a np. wełnę mineralną ocieplającą dach) – jeśli takie rozwiązanie jest w naszym przypadku odpowiednie, należy użyć specjalnie przeznaczonych do tego celu przewodów i uchwytów. Najlepszym rozwiązaniem w instalacjach domowych jest prowadzenie przewodów pod tynkiem i zasada ta dotyczy również instalacji fotowoltaicznej.
Obwarowania związane są również z instalacją inwertera. Jako urządzenie elektryczne, inwerter wymaga zachowania pewnych zasad montażu. Nie można instalować go na nieużytkowym poddaszu, na ściankach drewnianych, czy wewnątrz szaf lub obudów nieprzeznaczonych dla urządzeń elektrycznych. Inwertera zamocowanego na ścianie nie można również niczym zasłaniać.
Kolejną kwestią jest oprzewodowanie części zewnętrznej instalacji. Ważną zasadą jest niewidoczność jakichkolwiek przewodów na dachu po zakończeniu montażu. Przewodów nie wolno narażać na bezpośrednie działanie promieni UV, dlatego ich prowadzenie po powierzchni dachu to nie tylko wątpliwa estetyka, ale również błąd w sztuce budowlanej.
O co powinien zadbać właściciel domu?
Są pewne sprawy, o które musi w związku z montażem instalacji fotowoltaicznej zadbać właściciel domu. Należy do nich przede wszystkim kwestia ochrony odgromowej budynku i ubezpieczenie instalacji. Warto wiedzieć, że w przypadku budynków jednorodzinnych ochrona odgromowa nie jest bezwzględnie wymagana. Konieczność jej zainstalowania lub nie zależy od wielu czynników, a decyzję w tej kwestii podjąć może jedynie uprawniony projektant instalacji elektrycznych na podstawie przeprowadzonych obliczeń.
Jeśli chodzi o ubezpieczenie naszej instalacji fotowoltaicznej, ze względu na rosnącą popularność paneli, od kilku lat większość ubezpieczycieli oferuje zwykłe ubezpieczenie domu, które uwzględnia również instalację fotowoltaiczną. W zakresie ochrony znajduje się często ubezpieczenie na wypadek uszkodzeń spowodowanych gradem, silnym wiatrem czy pękaniem mrozowym, a nawet kradzieżą.
