Liczniki energii elektrycznej to podstawowy element sieci elektrycznej w naszych domach, biurach czy w fabrykach. Bez nich niemożliwe jest korzystanie z przyłącza od dystrybutora energii. Jakie liczniki rozróżniamy i czym się charakteryzują? Czy faktycznie wszystkie są takie same?
Liczniki energii elektrycznej starej daty, czyli indukcyjne
Prawdopodobnie każdy z nas widział kiedyś taki licznik, a i jest duża szansa, że mamy go do tej pory w naszych domach – szczególnie jeśli ostatnia modernizacja sieci elektrycznej była przeprowadzana dawno temu.
Licznik energii elektrycznej – budowa
Cechą charakterystyczną licznika indukcyjnego jest metalowa tarcza, która obraca się z szybkością proporcjonalną do zużycia prądu. Pod wpływem płynących elektronów wytwarzane jest pole magnetyczne, które wprawia tarczę w ruch. To właśnie widzimy, jeśli będziemy obserwować tego typu licznik.
Licznik indukcyjny a pomiar prądu
Zamontowany licznik energii elektrycznej indukcyjny jest dobrany do naszych potrzeb. Jeśli przez cały czas korzystamy z jednej taryfy, urządzenie wyświetla tylko jeden pomiar zużytej przez nas energii. Możemy jednak bardzo często spotkać liczniki zużycia energii przeznaczone do mierzenia dwóch taryf – wtedy posiadają dwa osobne wskazania, które przełączają się automatycznie w chwili zmiany godziny – przełączenia taryfy. Warto również wiedzieć, co oznaczają cyfry podawane na wyświetlaczu.
Jak rozliczamy się z dystrybutorem energii?
Stosowanie licznika indukcyjnego wymusza stosowanie jednego z dwóch sposobów rozliczania się za pobór energii elektrycznej. Może być to:
- rozliczenie na podstawie prognozy zużycia,
- rozliczenie na podstawie rzeczywistego zużycia.
Obie z tych metod mają również swoje wady i zalety. Rozliczenia na podstawie prognozy są niedokładne i nie uwzględniają podjętych przez nas bieżących działań mających na celu oszczędzanie prądu. Efekty będą więc widoczne najwcześniej w kolejnym okresie rozliczeniowym, a więc za pół roku lub za rok. Z drugiej strony równie rzadko musimy gościć pracownika Energetyki. Przy rozliczaniu na podstawie zużycia pracownik spisuje stan licznika lub musimy sami przekazywać stan licznika co miesiąc lub dwa. Odbywa się to bezpośrednio w oddziale, telefonicznie lub SMS-em.
Jak odczytać licznik energii elektrycznej? Wystarczy podać wszystkie cyfry wyświetlane na liczniku w kolejności od lewej do prawej bez cyfry znajdującej się po przecinku. Jeśli mamy licznik energii elektrycznej dwutaryfowy, musimy również podać taryfę razem z odpowiednim zużyciem prądu.
Licznik energii elektrycznej elektroniczny
Nowe, elektroniczne liczniki energii elektrycznej – nazywane elektronicznymi lub cyfrowymi – różnią się od indukcyjnych wyglądem, ale również metodą działania i sposobem dostarczania pomiarów do dystrybutora energii. Zamiast kręcącej się, metalowej tarczy mamy jedynie wyświetlacz cyfrowy, który pokazuje nam zużycie. Te urządzenia są bardziej zaawansowane i wyeliminowano w nich wadę liczników indukcyjnych – taką jak ryzyko „kręcenia się do tyłu”.
Jak działa licznik elektroniczny?
W licznikach elektronicznych nie ma już obracającej się tarczy. Cały mechanizm składa się z układów elektronicznych, które generują impulsy pod wpływem przepływającego prądu. Im większe zużycie, tym większa szybkość generowanych impulsów. Licznik zlicza je i przedstawia w formie czytelnej dla zwykłego użytkownika – jako zużycie kWh. Otrzymujemy często gratis wraz z elektronicznym licznikiem energii elektrycznej – instrukcję. Warto się z nią zapoznać.
Jak wygląda rozliczanie się za zużyty prąd?
Posiadając licznik energii elektrycznej elektroniczny, nie mamy potrzeby przekazywania jego stanu operatorowi energetycznemu. Dokonany pomiar jest wysyłany bezpośrednio do systemu dystrybutora prądu. Na tej podstawie otrzymujemy rachunki za prąd, chociaż również możemy zdecydować się na rozliczanie na podstawie prognozy lub faktycznego zużycia. Tutaj nie ma już wątpliwości, że lepiej jest płacić za to, co faktycznie wykorzystaliśmy.
Inteligentne liczniki energii elektrycznej
Ten rodzaj liczników zużycia energii to urządzenia najnowszej klasy, które są obecnie montowane w nowych instalacjach. Zasadą działania nie różnią się od poprzednio opisywanych tu liczników elektronicznych. Ba, liczniki inteligentne są ich specyficzną podgrupą, wyposażoną w wiele dodatkowych funkcjonalności, takich jak:
- możliwość wysyłania do dystrybutora stanu licznika zużycia energii elektrycznej i poboru mocy w gospodarstwie domowym co 15 minut,
- automatyczne powiadamianie dystrybutora o awariach,
- automatyczne wgrywanie aktualizacji oprogramowania.
Po co dwustronna komunikacja w inteligentnych licznikach energii elektrycznej?
Na temat teorii spiskowych dotyczących inteligentnych liczników energii elektrycznej forum każdego typu aż grzmi. Po co dystrybutorom faktycznie ta wiedza? Odpowiedź jest dość prosta. Zaprojektowana w licznikach inteligentnych komunikacja z dostawcą prądu umożliwia natychmiastowe działanie w przypadku jakichkolwiek awarii. Dodatkowo możliwe jest sprawdzanie na bieżąco stanu całej sieci i dostosowywanie przesyłu do aktualnego poboru prądu. Dzięki stosowaniu liczników inteligentnych zmniejsza się ryzyko awarii czy niedoboru energii elektrycznej.
Podział ze względu na liczbę faz
Liczniki energii elektrycznej możemy również dzielić ze względu na liczbę faz, które są do niego podpięte. I tak wyróżniamy licznik zużycia energii elektrycznej:
- 1-fazowy,
- 3-fazowy.
Dawniej standardem były liczniki 1-fazowe, które były stosowane w gospodarstwach o niskiej mocy przyłączeniowej. Natomiast trójfazowe liczniki energii elektrycznej były wszędzie tam, gdzie zużycie prądu było duże i faktycznie konieczna była instalacja trzech faz. Obecnie spotykamy je nawet w gospodarstwach domowych. Chęć posiadania płyty indukcyjnej, klimatyzacji i wielu drobnych sprzętów AGD sprawia, że konieczne jest zastosowanie większej mocy przyłączeniowej, a tym samym 3 faz.
Czym jest licznik energii elektrycznej 3-fazowy?
Licznik energii 3 fazowy jest niczym innym niż trzema osobnymi licznikami 1-fazowymi, zamkniętymi we wspólnej obudowie. Każdy z nich mierzy prąd „na swojej fazie”, po czym na wyświetlaczu prezentowana jest suma wszystkich pomiarów.
Dowiedz się więcej: Licznik energii elektrycznej 3-fazowy
Liczniki energii elektrycznej nie są skomplikowanymi urządzeniami i służą nie tylko do mierzenia poboru prądu, by dystrybutor mógł wystawić nam rachunek. Na ich podstawie badane jest również zapotrzebowanie na energię na całych obszarach. To dzięki nim unikamy stałych awarii prądu – szczególnie w godzinach wzmożonej aktywności w domach.
